Yaşam Koçluğu Nedir? (İndirilebilir PDF)

461 Sayfa

“Hayatımızın ilk dokuz yılında gelişen geleneksel öncesi ahlaki muhakeme düzeyi, kuralları sabit ve mutlak olarak kabul eder. İki aşamasının ilkinde (itaat ve ceza aşaması), eylemlerin doğru mu yanlış mı olduğunu cezaya yol açıp açmadıklarına göre belirleriz. İkinci aşamada (bireysellik ve değişim aşaması), doğru ve yanlış, neyin ödül getirdiğine göre belirlenir. Başkalarının arzuları ve ihtiyaçları önemlidir, ancak yalnızca karşılıklı bir anlamda - "Sen benim sırtımı kaşı, ben de seninkini kaşıyayım." Bu düzeydeki ahlak, sonuçlara göre yönetilir. İkinci düzeydeki ahlaki muhakeme ergenlikte başlar ve erken yetişkinliğe kadar devam eder. Sadece sonuçları değil, davranışın ardındaki niyeti de düşünmeye başladığımızı görürüz. Genellikle "iyi çocuk - iyi kız" aşaması olarak adlandırılan ilk aşaması, ahlaki davranışı yardımcı olup olmayacağına veya memnun edip etmeyeceğine göre sınıflandırmaya başladığımız zamandır. İyi olarak görülmek hedef haline gelir. İkinci aşamada (kanun ve düzen aşaması), "iyi olmak" ile otoriteye saygı duymayı ve yasaya uymayı eş tutmaya başlarız ve bunun toplumu koruduğuna ve sürdürdüğüne inanırız. Ahlaki gelişimin üçüncü aşaması, basit uyumun ötesine geçtiğimiz aşamadır, ancak Kohlberg yalnızca yaklaşık yüzde 10-15'imizin bu düzeye ulaştığını öne sürmüştür. İlk aşamasında (toplumsal sözleşme ve bireysel haklar aşaması), hala otoriteye saygı duyarız, ancak bireysel hakların yıkıcı veya kısıtlayıcı yasaların yerini alabileceği giderek daha fazla kabul görmektedir. İnsan hayatının sadece kurallara uymaktan daha kutsal olduğunu fark ederiz. Altıncı ve son aşama (evrensel etik ilkeleri aşaması), kendi vicdanımızın nihai yargıç haline geldiği ve kendimizi eşit haklara ve herkese saygıya adadığımız aşamadır. Adalet gibi evrensel ilkeler adına medeni itaatsizliğe bile başvurabiliriz. Kohlberg'in altı aşamalı teorisi radikal olarak kabul edildi, çünkü ahlakın çocuklara dayatılmadığını (psikanalistlerin söylediği gibi) ve kötü duygulardan kaçınmakla ilgili olmadığını (davranışçıların düşündüğü gibi) belirtti. Kohlberg, çocukların başkalarıyla etkileşim yoluyla ahlaki bir kod ve saygı, empati ve sevgi bilinci geliştirdiğine inanıyordu.”

― Nigel Benson,

The Psychology Book: Big Ideas Simply Explained