Psikolojide Tutum ve Tutum Değişikliği

790 Sayfa

Sosyal psikolojide temel bir yapı olan tutum kavramı, onlarca yıldır kapsamlı araştırma ve tartışmaların konusu olmuştur. Düşünce ve eylemi etkileyen öğrenilmiş, küresel değerlendirmeler olarak tanımlanan tutumlar, insan davranışını ve karar alma süreçlerini şekillendirmede önemli bir rol oynar (Higbee & Wells, 1972). Alandaki son gelişmeler, tutumların karmaşık doğasına ışık tutarak, geleneksel tek boyutlu görüşe meydan okumuş ve tutum gücünün çok yönlü yönlerini araştırmıştır.

Tutumlara yönelik akademik ilginin temel nedenlerinden biri, insan davranışını tahmin etme ve anlama yetenekleridir. Tutumlar bir nesneye karşı daha olumlu hale geldikçe, bireylerin o nesneyle etkileşime girme ve onu kullanma olasılığı daha yüksektir. (Rucker, 2020) Ancak, bir tutumun gücü, değerliğinden bağımsız olarak, düşünce ve davranış üzerindeki etkisini belirlemede eşit derecede önemlidir. Zamanla daha kalıcı olan, değişime dirençli olan ve biliş ve davranış üzerinde etkili olan daha güçlü tutumlar, büyüyen araştırmaların odak noktası olmuştur. (Eaton ve diğerleri, 2008)

Deneysel çalışmalar tutum gücünün yapısı ve işlevi hakkında içgörüler sağlamıştır. Tutumlar, algıyı yönlendirme, düşünceleri şekillendirme ve eylemle uyumlu davranışları teşvik etme yetenekleri bakımından büyük ölçüde farklılık gösterebilir. Bazı tutumlar dünyayı anlamamızı derinden etkiler ve değerlendirmelerimize uygun şekilde hareket etmemizi sağlarken, diğerleri düşüncelerimiz ve eylemlerimiz üzerinde çok az etki gösterir, zamanla dalgalanır ve ikna edici çağrılara kolayca duyarlıdır. (Eaton ve diğerleri, 2008)

Tutumların çok boyutlu doğası, sosyal psikoloji alanında da ilgi çeken bir konu olmuştur. Son araştırmalar, tutumların geleneksel tek boyutlu görüşüne meydan okuyarak, bilişsel, duygusal ve davranışsal bileşenleri kapsayan daha karmaşık bir yapıya sahip olabileceklerini öne sürmüştür. Bu çok boyutlu bakış açısı, tutum değişikliğinin altında yatan mekanizmaları ve iknada duygunun rolünü anlamak için önemli çıkarımlara sahiptir.